Darowizna to umowa, w której jedna osoba (darczyńca) przekazuje coś drugiej (obdarowanemu) bez oczekiwania zapłaty. W przypadku przekazywania nieruchomości, takich jak dom czy mieszkanie, wymagana jest forma aktu notarialnego (zgodnie z art. 158 KC).
Nie każdy zdaje sobie sprawę, że od darowizny zwykle należy opłacić podatek od darowizny 2024 oraz dopełnić szeregu wymogów formalnych. Jakie są stawki podatkowe od darowizn?
Darowizna a podatek 2024 r.
Wysokość podatku od darowizny w 2024 roku
Niemal każdy, kto otrzymuje nieodpłatnie określone rzeczy albo prawa majątkowe, powinien złożyć formularz podatkowy i zapłać podatek od spadków i darowizn.
Stawka podatku od darowizny w 2024 zależna jest od przynależności obdarowanego do określonej grupy podatkowej.
Jaka kwota wolna od podatku w 2024? Od 1 lipca 2023, wprowadzono nowe przepisy podatkowe dotyczące darowizn zawierające kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn. Obecnie wynoszą one:
- 11 095 zł (do tej pory 10 434 zł) – w przypadku darowizny od jednego darczyńcy,
- 22 189 zł (do tej pory 20 868 zł) – łączny limit dla wielu darczyńców
Czy istnieje limit zwolnienia od podatku od darowizn w 2024 roku? Opodatkowaniu podlega nabycie własności rzeczy i praw majątkowych o wartości przekraczającej:
- 36 120 zł (dotychczas 10 434 zł) w I grupie podatkowej,
- 27 090 zł w (dotychczas 7 878 zł) w II grupie podatkowej,
- 5 733 zł w (dotychczas 5 308 zł) w III grupie podatkowej.
Zgodnie z powyższym odpowiadając na pytanie: “jakie rodzaje darowizn podlegają opodatkowaniu, a jakie mogą być zwolnione z podatku?” należy wziąć pod uwagę jej wartość, a nie jej rodzaj.
Czy wysokość podatku od darowizny zmienia się w 2024 roku?
Czy weszły w życie nowe regulacje podatkowe dotyczące darowizn wprowadzone w 2024 roku?
W 2024 r. obdarowanym i spadkobiercom łatwiej będzie uniknąć podatku od spadków i darowizn, niż w latach poprzednich, co wynika ze znacznego podniesienia kwot wolnych w połowie roku 2023. Te limity są już obowiązujące.
Podatki w przypadku darowizny ustalane są w zależności od stopnia powinowactwa pomiędzy darczyńcą a obdarowanym darowizna zostanie przypisana do jednej z czterech grup podatkowych:
| Grupa | Osoby zaliczane do grupy |
| I | małżonek (obecny, nie były), małżonek w separacji, zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha, teściowie, zięć, synowa |
| II | zstępni rodzeństwa (np. siostrzeniec, bratanek), rodzeństwo rodziców (np. wuj, ciotka), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa (np. mąż siostry), rodzeństwo małżonków (np. brat żony – szwagier), małżonkowie |
| III | wszystkie osoby niezaliczone do dwóch poprzednich grup, w tym osoby niespokrewnione z obdarowanym. |
W zależności od grupy podatkowej stawka kwoty wolnej od podatku się różni. Od 1 lipca 2023 r. w Polsce obowiązują kwoty wolne od podatku od darowizn, które zostały wypisane poniżej.
- 0 grupa podatkowa — całkowicie zwolniona z podatku od darowizn,
- I grupa podatkowa – kwota wolna od podatku 36 120 zł,
- II grupa podatkowa – kwota wolna od podatku 27 090 zł,
- III grupa podatkowa – kwota wolna od podatku 5 7333 zł.
Jak obliczyć podatek od darowizny dla określonej kwoty w 2024 roku?
Obowiązek podatkowy powstaje w chwili przekazania darowizny lub złożenia oświadczenia w formie aktu notarialnego. Jeśli darowizna jest przekazana w formie aktu notarialnego, podatek od przekazanej darowizny w 2024 r. powinien zostać zapłacony u notariusza, który następnie go rozliczy. Natomiast w przypadku darowizny zapisanej w formie pisma, bez aktu notarialnego, obowiązek podatkowy i podatek od darowizny 2024 r.pojawia się w momencie sporządzenia tego dokumentu.
Powinieneś pamiętać, że otrzymanie darowizny wymaga zapłaty podatku od spadku i darowizn. Nie oznacza to jednak, że każdy obdarowany musi zapłacić podatek. Istnieją bowiem liczne wyjątki, które pozwalają na jego uniknięcie.
Podatek od darowizn jest zawsze pomniejszany o kwotę wolną od podatku, a wysokość tej kwoty zależy od relacji między darczyńcą a obdarowanym – według grup (0-III). Zasadniczo, im dalszy stopień pokrewieństwa, tym wyższa grupa podatkowa i mniejsza kwota wolna od podatku.
Jakie są stawki podatku od darowizny w 2024 roku?
Zmiany w przepisach podatkowych od darowizn zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów z 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn, według których oblicza się podatek (Dz.U. 2023 poz. 1226) podwyższają progi skali podatkowej.
Dla I grupy podatkowej wynosi 3 proc. do progu 11 833 zł. Jeśli wartość spadku czy darowizny mieści się między 11 833 zł a 23 665 zł, podatek wynosi 355 zł oraz 5 proc. nadwyżki ponad 11 833 zł. Jeśli zaś wartość darowizny lub wartość spadku przekroczy 23 665 zł, podatek wyniesie 946,6 zł plus 7 proc. nadwyżki ponad 23 665 zł.
Dla II grupy podatkowej podatek wynosi 7 proc. do progu 11 833 zł. Jeśli kwota spadku czy darowizny wyniesie od 11 833 zł do 23 665 zł, podatek wyniesie 828,4 zł plus 9 proc. nadwyżki ponad 11 833 zł. Jeśli zaś kwota darowizny lub wartość spadku przekroczy 23 665 zł, podatek wyniesie 1893,3 zł oraz 12 proc. od nadwyżki ponad 23 665 zł.
Dla III grupy podatkowej podatek wynosi 12 proc. do progu 11 833 zł. Gdy kwota spadku czy darowizny albo ich równowartość wyniesie od 11 833 zł do 23 665 zł, podatek wyniesie 1420 zł plus 16 proc. nadwyżki ponad 11 833 zł. Jeśli zaś wartość lub spadku przekroczy 23 665 zł, podatek wyniesie 3313,2 zł plus 20 proc. nadwyżki ponad 23 665 zł.
Kalkulator podatku od darowizny na rok 2024 jest zatem skomplikowany. Nasza kancelaria podatkowa udzieli odpowiedzi na wszystkie pytania. Prawo spadkowe i rozliczania darowizn to nasza specjalność.
Warto pamiętać, że Urząd Skarbowy ma prawo do weryfikacji zadeklarowanej wartości darowizny i dlatego istotne jest dokładne i uczciwe określenie wartości darowizny, aby uniknąć dodatkowych kosztów i komplikacji.
